Cofamy się do stycznia 1230 roku. Wtedy to ks. Konrad Mazowiecki nadał krzyżakom drewniano-ziemny gródek Castrum Nissoue. Przybywa tu siedmiu rycerzy krzyżackich pod wodzą Hermana Balka w celu objęcia darowanej ziemi na lewym brzegu Wisły. W krótkim czasie po przybyciu Krzyżacy wznoszą drewniane założenie obronne i tworzą okręgi.
Komturia nieszawska (o której wzmiankowano już w 1255 roku) obejmowała wąski pas ziemi wzdłuż Wisły od dzisiejszej Brzozy Toruńskiej do ujścia Zielonej Strugi do Wisły z osadami: Stawki, Rudak, Kozibór, Mała i Wielka Nieszawka oraz Piaski.
Około 1300 r. Krzyżacy przystąpili do wznoszenia murowanego zamku na planie czworoboku z bramą wjazdową od południa gdyż ich ówczesna drewniano-ziemna konstrukcja nie gwarantowała jednak wystarczającego bezpieczeństwa. Po zajęciu przez Zakon Krzyżacki Pomorza Gdańskiego i pogorszeniu stosunków z Polską, wzrosło strategiczne znaczenie tego miejsca pełniącego odtąd rolę przyczółku ułatwiającego inicjowanie krzyżackich wypraw na należącą do Korony ziemię kujawską.
Prace nad budową zamku wstrzymano na czas działań wojennych prowadzonych przeciw Polsce Władysława Łokietka, a następnie wznowiono w roku 1332 i kontynuowano do lat 80. XIV stulecia.
Posiadłości krzyżackie na lewym brzegu Wisły spędzały sen z oczu kolejnym władcom Polski, dlatego przy okazji rokowań w 1414 r. w Grabowie i w 1416 r. w Wieluniu występowali o jej zwrot. Dopiero traktat pokojowy w 1422 r. nad jeziorem Mełno w Ziemi Chełmińskiej zawarty pomiędzy królem Władysławem Jagiełłą i wielkim mistrzem Pawłem von Russdorf doprowadził do zwrotu spornych ziem. Na mocy Pokoju Mełneńskiego Krzyżacy zobowiązali się do rozebrania zamku krzyżackiego w Nieszawie (co dokonali około 1424 r.) i zrzekli się swych praw do wszystkich obszarów położonych na lewych brzegu rzeki Wisły. W ten sposób zakon krzyżacki stracił swój przyczółek i schronienie dla swoich wypraw łupieżczych przeciwko Polsce.
W latach 1431-35 Krzyżacy nadal jednak trzymają w swoich rękach bezprawnie Zamek Dybów oraz rozebrany zamek krzyżacki w Nieszawie. Pokój w Brześciu Kujawskim w 1435 r. definitywnie przyznaje oba zamki Koronie i Krzyżacy zamki opuszczają. Od owego czasu zamek w Nieszawie a raczej to co z niego zostało po rozbiórce nie odegrał żadnej historycznej roli powoli ulegając dalszym zniszczeniom.
Uwaga! W terenie nie ma żadnej informacji o lokalizacji ruin zamku a teren zamku leży na terenie prywatnym i strzeże go "komtur" z wielkim psem.
Ciekawostka: dziś nie jest znane położenie pierwszej zakonnej siedziby na ziemiach polskich, przypuszcza się, iż znajdowała się ona w okolicach obecnego dworca PKP Toruń Główny.
Zobacz inne miejsca które warto odwiedzić - MAPA
