Tunel Świętego Gotarda

Ukończono go 5 września 1980 roku i przez następne kilkanaście lat, był najdłuższym tunelem drogowym na świecie. Zapraszam na przejażdżkę - Galleria stradale del San Gottardo.

Tunel Świętego Gotarda w Szwajcarii biegnie od Göschenen w kantonie Uri do Airolo w Ticino. Tunel ma długość 16,9 km a położony jest poniżej Przełęczy Świętego Gotarda, głównej przełęczy w Alpach. W momencie budowy, w 1980 roku, był to najdłuższy tunel drogowy na świecie. Dziś jest piąty pod względem długości. Chociaż jest to tunel autostradowy, będący częścią A2 z Bazylei do Chiasso, składa się tylko z jednej dwukierunkowej rury z dwoma pasami ruchu. W 2001 r., w tunelu wybuchł potężny pożar który zabił dziesiątki osób.

Podróż samochodem przez tunel trwa około 13 minut, a maksymalna dopuszczalna prędkość to 80 km/h.

Tunel drogowy Gottharda jest jednym z trzech tuneli łączących Płaskowyż Szwajcarski z południową Szwajcarią i przebiegających pod masywem Gottharda. Dwa pozostałe to tunele kolejowe: Tunel Gottharda (1882) i Tunel bazowy Gottharda (2016). 

Pożar w Tunelu Gottharda

W dniu 24 października 2001 r., zderzenia dwóch ciężarówek spowodowało pożar w tunelu, zabijając jedenaście osób i raniąc wiele innych. Przyczyną śmierci większości ofiar był dym i gazy które powstały w wyniku tego pożaru.

Ta katastrofa zaszokowała Szwajcarię. Tunel Świętego Gottarda, uważany za najbezpieczniejszy w kraju, w ciągu kilkunastu sekund zmienił się w ognisty piec. Temperatura błyskawicznie osiągnęła dwa tysiące stopni. Rozgrzane sklepienie runęło na odcinku ponad 200 metrów, grzebiąc ludzi i samochody. 

Przed samą tragedią, eksperci wielokrotnie zwracali uwagę, że ta najdłuższa z podalpejskich arterii jest zatłoczona i w każdej chwili może dojść do dramatu. Po katastrofie w tunelu Mont Blanc w 1999 r., w której zginęło 39 osób, w kilku krajach Europy dokonano inspekcji tuneli. Spośród 102 ocenionych tuneli Święty Gottard uzyskał najwyższą notę. Wyposażony jest przecież w tunel ewakuacyjny, biegnący równolegle do głównego “rękawa”, w bunkry bezpieczeństwa rozmieszczone co 250 metrów, w wykrywacze ognia, automatyczne kamery, instalacje z wodą pod wysokim ciśnieniem do gaszenia pożarów, potężne (aczkolwiek niezbyt już nowoczesne) kanały wentylacyjne. Nad bezpieczeństwem ruchu całą dobę czuwa ośmiu strażaków. A jednak średnio pięć razy do roku dochodzi tu do pożaru. 

Wcześniejsze incydenty nie były groźne. Aż do 24 października br., do godz. 9.44. W tym czasie w tunelu znajduje się około 200 pojazdów, w tym ciężki ciągnik siodłowy z ładunkiem opon, kierowany przez 35-letniego Bruno Sabę z Włoch. Nagle Włoch gwałtownie kręci kierownicą. Oto jadąca z naprzeciwka ciężarówka wpadła w poślizg i wtargnęła na prawy pas. Na wyminięcie jest już za późno. Oba kolosy z hukiem zderzają się czołowo. Saba wydostaje się z potrzaskanej kabiny, jakimś cudem bez żadnych obrażeń. Usiłuje wyciągnąć kierowcę drugiej ciężarówki. Nagle widzi, jak z jego pojazdu wypływa jakaś ciecz. Zaraz potem z silnika bucha ogień i dym, płoną opony. Kierowca wie, czym to grozi w tunelu. Biegnie co sił w nogach ku zbawczemu wylotowi. Za nim 28 innych osób. Ci zdołali ocalić życie.

Dym był tak gryzący, że ledwie mogłem oddychać, opowiadał potem Saba. Jeśli pożar wybucha w tunelu, betonowa rura w mgnieniu oka zmienia się w piec. Kanały wentylacyjne nie wystarczą, by usunąć toksyczne opary. Niektórzy kierowcy usiłują zawrócić. Inni cofają się na wstecznym biegu. Jeszcze inni próbują uciec pieszo przed rozszerzającą się szybko ognistą kulą.

Szwajcarski kierowca ciężarówki Marc Frischknecht jechał tuż za pojazdem, który spowodował wypadek. Nagle wszystko zapełniło się dymem. Zapanował kompletny chaos. Na szczęście znam Gottarda, codziennie tędy jeżdżę. Nie chciałem szukać wejścia do tunelu ewakuacyjnego, uciekłem głównym rękawem, szukając po omacku, gdzie jest ściana. Była już bardzo gorąca, opowiadał później w szpitalu. Wiatr gnał dym w kierunku północnym. Czarne opary doścignęły uciekających. Kilka osób padło bez życia zaledwie kilka metrów od bunkrów ochronnych, które mogły przynieść ocalenie. 13 osób zdołało zamknąć się w bunkrach. Zaraz potem ewakuowali ich ratownicy.

Służby ratownicze weszły do akcji niemal natychmiast. Od południa strażacy zbliżyli się 150 metrów do miejsca wypadku, gdy nagle odrzuciła ich gwałtowna eksplozja. Wybuch zniszczył sklepienie, na ludzi i pojazdy poleciał deszcz betonu i płonące kable. Ogień szalał ponad dobę. Dopiero następnego dnia przy użyciu armatek wodnych i potężnej aparatury chłodzącej zdołano obniżyć temperaturę powietrza z 1500 do 200 st. C. Pożar zamienił w stosy popiołów około czterdzieści samochodów. Początkowo z tunelu wydobyto dziesięć zwłok. Cztery osoby zginęły w pojazdach, a sześć już na asfalcie.

Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA

GPS: 46°40′18″N 8°35′33″E

Madonna del Sasso. Najważniejsze Sacro Monte w Locarno.

Sanktuarium Madonna del Sasso w Orselinie, nad miastem Locarno, jest głównym celem pielgrzymek w mieście i jest jedną z najważniejszych Sacro Monte (świętej góry) we włoskiej części Szwajcarii. 

Z powstaniem sanktuarium wiąże się historia związana z wizją Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus na rękach, której doświadczył brat franciszkanin Bartolomeo d’Ivrea w nocy z 14 na 15 sierpnia 1480 r. Postanowił on w Sasso wybudować miejsce zadumy. Tak powstały dwie małe kapliczki. Obie w krótce zostały rozbudowane a następnie w ich bliskiej okolicy, powstał klasztor.  

Na drodze do powstałego wcześniej Sanktuarium Madonna del Sasso prowadzącej z Locarno, przez wiele lat powstawały kolejne kapliczki. Było ich  co najmniej kilkanaście. Do współczesnych czasów przetrwały dwie grupy rzeźb z terakoty, które przypisuje się Francesco Silva di Morbio. Przedstawiają one Ostatnią Wieczerzę i Zesłanie Ducha Świętego. Dziś do kościoła można dotrzeć szlakiem Drogi Krzyżowej lub wjechać kolejką linowo-szynową Locarno.

Wejście do Sanktuarium prowadzi nas na dziedziniec z widokiem na pomieszczenia mieszkalne mnichów. Naprzeciwko znajduje się kaplica z gotycko-lombardzkim ołtarzem z XV wieku przedstawiającym Pietę. W pobliskiej kaplicy Von Roll znajduje się grupa XIV-wiecznych drewnianych figurek przedstawiających scenę cierpienia w Grobie Świętym. Wchodząc po schodach dochodzimy do kaplicy Ostatniej Wieczerzy wykonanej z terakoty, przypisywanej Francesco Silva di Morbio (pierwsza połowa XVII w.). Ostatnie schody prowadzą do kościoła i dziedzińca. Stąd po horyzont rozciąga się rozległa panorama na Locarno, Jezioro Maggiore i góry

Sacro Monte w Sasso to kompleks architektoniczny, który obejmuje kościół Zwiastowania, Via Crucis - ścieżkę kaplic, bazylikę Madonna del Sasso i klasztor. 

14 sierpnia 1880 r. Kapituła Watykańska pod przewodnictwem papieża Leona XIII ukoronowała czczony wizerunek Madonny z Sasso. Odbyło się to 400 lat od objawienia maryjnego w tym miejscu.

W całkowicie odrestaurowanym w 1902 r. kościele pielgrzymkowym, można m.in. zobaczyć sztukaterie z XVII wieku, z freskami Alessandro Gorla. 

Sanktuarium jest zawsze otwarte. Klucz do muzeum można uzyskać na życzenie telefonując pod numer: +41 (0) 91 743 62 65)

Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA

GPS: 46°10′31″N 8°47′35″E

 

Kolejka gondolowa Cardada Cimetta

Cardada to fascynujące miejsce, podobnie jak podróż ultranowoczesną kolejką linową, która zabierze Cię z Orseliny z 395 m n.p.m., gdzie kończy swój bieg kolejka linowa Locarno - Madonna Del Sasso, do Cardady na wysokość 1340 m n.p.m. Dzięki 5 minutowej podróży zobaczyć można najniżej i najwyżej położony punkt Szwajcarii. Na południu - Lago Maggiore, a na zachodzie - wysokie Alpy Pennińskie ze szczytem Dufourspitze. Wszystko to ponad tętniącym życiem miastem Locarno.

System kolejki linowej Cardada Cimetta został zaprojektowany przez architekta Mario Botta i zainaugurowany w czerwcu 2000 roku Zaprojektował on stacje oraz zadbał o projekt kabiny o jej charakterystyczny kształcie - kropli deszczu. Dzięki lekkiej konstrukcji ze stali i szkła przez całą podróż można podziwiać wspaniałe widoki na Locarno i nie tylko. 

W połowie ubiegłego wieku, Cardada i Cimetta były głównie miejscami docelowymi dla entuzjastów sportów zimowych, którzy wspinali się po górskich ścieżkach z nartami na ramionach. Brak transportu ograniczał dostęp do tej uroczej szerszemu gronu a jedynie nieliczni turyści i narciarze mogli podziwiać zapierające dech w piersiach widok na dorzecze jeziora Maggiore.


Na początku lat pięćdziesiątych specjalny zespół pod przewodnictwem prezesa Luigi Pedrazziniego rozpoczął ważny projekt budowy kolejki linowej łączącej Orselinę i Cardadę. Budowa pierwszej kolejki linowej rozpoczęła się w 1952 roku i zakończyła się 26 grudnia tego samego roku, ostatecznie dając każdemu dostęp do tego pięknego miejsca.

Dzięki entuzjazmowi turystów i okolicznych mieszkańców, w pierwszym roku otwarcia kolejki linowej przetransportowano ponad 68 589 osób. Ośrodek turystyczny Cardada w tym czasie znacznie się rozwinął. 

Na przestrzeni lat system kolejki linowej był kilkakrotnie modernizowany. Najistotniejsze zmiany nastąpiły w 1984 roku, kiedy kabinę wymieniono na nowocześniejszą i bardziej przestronną. Następne zmiany ponowiono w 2000 roku, kiedy kolejka przeszła gruntowny remont. 

Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA
GPS: 5QGR+9Q Orselina, Szwajcaria

 

Kolejka Linowa Locarno - Madonna del Sasso - Orselina

Nie ma chyba milszego i wygodniejszego sposobu by dostać się do Sanktuarium Madonna del Sasso w Orselinie, które góruje nad Locarno. Mam już pewne doświadczenie w podróży podobnymi kolejkami - chociażby w Como czy Budapeszcie. Podczas mojego pobytu w Locarno, w wagonikach nie było tłoczno, ale w sezonie trzeba czekać w długich kolejkach. Uwaga! Za podróż Standseilbahn Locarno - Orselina, zapłacisz tylko gotówką a sama podróż nie jest tania. Nie masz jednak innej alternatywy, oprócz wspinaczki po schodach.

Dlaczego krowy biegają po łąkach z zawieszonymi na szyjach dzwonkami? Dlaczego w oknach nowoczesnych budynków wciąż montuje się ciężkie drewniane okiennice? Dlaczego niektóre kolejki górskie do dzisiaj poruszają się za pomocą wiekowych mechanizmów? Bo taka jest tradycja.

Tak Agnieszka Kamińska, w swojej książce - Szwajcaria. Podróż przez raj wymyślony - tłumaczy fakt używania do dziś wiekowych mechanizmów. funkcjonujących także w Funicolare Locarno.

Książkę: Szwajcaria. Podróż przez raj wymyślony, możesz kupić w Empiku a korzystając z letyshops, otrzymasz 2,4% zwrotu gotówki tzw. cashbacku.

  

Historia Kolejki Locarno - Madonna del Sasso - Orselina

  
Wszystko zaczęło się w 1896 r. kiedy to Francesco Muschietti, Giuseppe Varenna i Domenico Rigola złożyli wniosek o koncesję na budowę kolejki linowo-terenowej prowadzącej do Sanktuarium Madonna del Sasso. Otrzymali go w następnym roku, ale ponieważ jeden z inicjatorów zmarł, a inny wyemigrował, nic się właściwie nie wydarzyło, dopóki nie utworzono nowego komitetu utworzonego z inicjatywy Giovanniego Pedrazziniego. W skład nowego komitetu wszedł Domenico Rigola, jedyny ocalały z pierwszych trzech inicjatorów. Poza nim w komitetcie znaleźli się Luciano i Francesco Balli. W ten sposób 19 czerwca 1903 r. powstało Towarzystwo Budowy Kolejki: Locarno - Madonna del Sasso - Orselina.

Projekt budowy kolei linowej został opracowany przez Giuseppe Martinoli, inżyniera z Blenio, a projektem technicznym kolei zajął się Bosshard, inżynier z Zurychu odpowiedzialny m.in. za kolejkę linową w Dolder. Po zatwierdzeniu projektów, prace zostały powierzone firmie Garavatti z siedzibą w Varese a następnie niezwłocznie rozpoczęte.

Stacja początkowa kolejki została zbudowana za domem rodziny Rusca. Poza licznymi ulepszeniami technicznymi i praktycznymi, stacja początkowa nie zmieniła się od tego czasu.

Trasa kolejki o długości 813 metrów biegnie wzdłuż rzeki Ramogna i przebiega przez trzy gminy: Locarno, Muralto i Orselina. Punktem kulminacyjnym podróży jest wiadukt z jedenastoma łukami. W tym miejscy nachylenie kolejki jest najbardziej strome, ok 30%.

Koszty budowy kolejki, szacowane na 325 000 CHF, ostatecznie wyniosły 469 965 CHF.

O tym, że ludzie stojący za budową kolejki linowej byli dalekowzroczni i odważni, świadczy fakt, że nawet gdy pracowali nad budową kolejki, już myśleli o jej przedłużeniu do San Bernardo i Brè. Marzenie to spełniło się dzięki kolejce linowej drugiej generacji - Cardada Cimetta - zbudowanej w 1952 r., którą dostać się można na szczyt góry Cimetta 1670 m n.p.m..

Budowę linii kolejki - Standseilbahn Locarno - Orselina, rozpoczęto pod koniec 1904 r.. Budowa została ukończona w nieco ponad rok a pierwsi pasażerowie mogli ją przetestować już 16 lutego 1906 r.

Kolejka zaczęła działać 1 marca 1906 r.. W 1907 r., tj. w pierwszym roku pełnej eksploatacji kolejki, przewieziono 116 529 osób i 611 psów. Dwa lata później liczba pasażerów wzrosła do 146 999 osób.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat, kolejka linowa Locarno - Madonna del Sasso - Orselina, przewoziła średnio 350 000 osób rocznie.

 

Charakterystyka kolejki linowej Locarno - Madonna del Sasso - Orselina

 

Rozstaw szyn kolejki Locarno - Orselina ma szerokość1000 mm. Długość kolejki to 825 metrów a przewyższenie to 173 metry (nachylenie 30%). Na trasie znajduje się 85-metrowy tunel. Wagony kursujące na linii pochodzą z 1958 r. i mieszczą po 70 osób każdy. Prędkość podróży wynosi 12,6 km/h.

Godziny otwarcia: 

Kolejka otwarta jest przez cały rok. 

Rozkłady jazdy i ceny:

Przejazd w obie strony:

- dorośli 7,20 CHF

- dzieci 3,60 CHF

Przejazd w jedną stronę:

- dorośli 4,80 CHF

- dzieci 2,20 CHF

Rowery i MTB: 2,20 CHF (transport bez gwarancji)

Więcej informacji: www.funicolarelocarno.ch

Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA
GPS: 5QCX+GR Locarno, Szwajcaria