Blog dla ludzi aktywnych i ciekawych świata. Zobacz świat Okiem Obiektywu i przekonaj się ile świat może nam zaoferować. Sprawdzam ciekawe miejsca, wydarzenia i atrakcje z różnych zakątków świata. Odkrywam historię miejsc i ludzi. Cofamy się w czasie. Podróże, relacje, porady praktyczne, wskazówki, interaktywne mapy, zdjęcia i filmy.
Okiem Obiektywu to styl życia, który sprawia, że na co dzień czuje się po prostu dobrze. Okiem Obiektywu to przede wszystkim słuchanie pragnień, planowanie działań i realizacja marzeń. To tu znajdziesz, bogactwo motywujących opowieści i użytecznych porad. Pozwól się zainspirować i znajdź swój styl - styl widziany Okiem Obiektywu
Kolejny przystanek w Kampinoskim Parku Narodowym. Po wcześniejszej wycieczce do puszczańskiej wsi Granica, dziś zapraszam Was do wsi Górki Kampinoskie i znajdującej się tam Sosny Powstańców.
Wieś Górki Kampinoskie położona jest w centrum pasa bagiennego, w jego części zwanej Błotami Królewskimi. Najstarsza wzmianka o wsi, zanotowana z okazji pobytu króla Władysława IV na polowaniu, pochodzi z 1646 r. Nazwa wsi związana jest z położeniem - pierwsze zabudowania powstały u stóp wydmy
Wilkowska Góra. Rozwój wsi nastąpił w XVIII w. Około 1762 r. w Górkach zostali osadzeni budnicy. W 1789 r. we wsi była już karczma, około 1860 r. uruchomiono parafialną szkołę elementarną, działalność prowadziło też kilka sklepów. Drewniany kościół parafialny o architekturze
nawiązującej do bud pierwszych osadników postawiono dopiero w 1978 r. Historia budowy tego kościoła to
dramatyczne zmagania mieszkańców wsi z komunistyczną władzą - wielokrotne odmowy zgody na budowę, najazd oddziałów milicyjnych w 1976 r. W 1999 r. kościół nieszczęśliwie spłonął,
po roku został odbudowany.
Wśród mieszkańców Górek trwała jest pamięć
o ks. Kazimierzu Skibniewskim, wikariuszu z Kampinosu,
który przejawiał niezwykłą aktywność w okresie powstania styczniowego. Został on aresztowany za udzielenie
pomocy młodzieży warszawskiej, która w styczniową noc
1863 r. uciekła do Puszczy Kampinoskiej, by uniknąć
branki do wojska rosyjskiego. Po uwolnieniu ukrywał
partyzantów i wciągał do pomocy parafian Górek, za
co zesłano go na Syberię, najpierw do oranienburskiej,
następie do utimskiej guberni.
Wiecznie żywe jest też wspomnienie potyczki pod Górkami wiosną 1863 r. Do starcia doszło między niedobitkami oddziału powstańczego Walerego Remiszewskiego złożonego
głównie z warszawskiej młodzieży a żołnierzami rosyjskimi
gen. Krudenera. Rozproszoną po bitwach młodzież, carscy kozacy wyłapywali i mordowali, m.in. wieszając na sośnie rosnącej na skraju lasu na południu wsi, nazwanej później Sosną
Powstańców 1863.
Sosną Powstańców 1863
Jak głosi legenda konary sosny trwale wygięły się pod ciężarem ciał młodych powstańców. W miejscu
tragedii mieszkańcy ustawili trzy krzyże i małą drewnianą
kapliczkę. W 1984 r. sędziwa sosna runęła. Jej leżące szczątki zostały zabezpieczone, są dziś ważnym pomnikiem historii. Z jednego z konarów wykonano 20 pamiątkowych krzyży. Przekazano je m.in. Ojcu Świętemu Janowi Pawiowi II,
ks. Prymasowi Józefowi Glempowi, prezydentowi Lechowi
Wałęsie oraz najbardziej zasłużonym honorowym dawcom
krwi. W 2001 r. umieszczono przy drzewie głaz - pomnik ku
czci poległych, których śmierci była „pierwszym świadkiem
sosna".
Cena insurekcji była wysoka: tysiące mogił rozproszonych
po kraju, wygnanie 38 tys. Polaków na Sybir, zniszczenia. Powstanie upadło, ale tak jak Powstanie Warszawskie było ono
zrywem do walki o wolność, a dziś z czcią przechowywane
jest w pamięci narodu.
Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA GPS: 52°18'42"N 20°31'16"E
Kampinoski Park Narodowy jest naprawdę piękny i różnorodny. Od kiedy, wiele lat temu, pierwszy raz usłyszałem o tym miejscu, chciałem Kampinos odwiedzić. W tamtym czasie, wiele lat temu, fascynowałem się puszczaństwem. Nie można wyobrazić sobie lepszego tła aby opowiedzieć Wam nieco o puszczaństwie - filozoficznej i etycznej koncepcji akcentującej łączność człowieka ze światem przyrody. Zapraszam Was do pierwszego wpisu z Kampinosu.
Istotą puszczaństwa jest świadomy wypoczynek na świeżym powietrzu. Według tej idei, każdy człowiek przynajmniej jeden miesiąc w roku powinien spędzi na łonie natury, dzięki czemu uzyska właściwy dystans do codziennych, otaczających go spraw. Jednak nie jest to wcale takie proste. Przez wiele pokoleń człowiek zapominał skutecznie czym jest takie proste życie i jak w takich prostych warunkach funkcjonować. Najłatwiej będzie odwiedzić wieś Granica uznawaną za najładniej położoną i najbardziej malowniczą miejscowość puszczańską w całym Kampinoskim Parku Narodowym.
Spędziłem w Kampinoskim Parku Narodowym dwa dni. Przemierzyłem pieszo w tym czasie blisko czterdzieści kilometrów. Te samotne, dwa dni na szlaku pozwoliły mi przypomnieć sobie jak ważny jest kontakt z przyrodą. Przypomniałem sobie tygodnie a nawet raz blisko dwa miesiące spędzone bez przerwy w lesie, w obozowisku, pod namiotem. Będę zawsze pamiętał te doświadczenia - doświadczenie prawdziwego puszczaństwa.
Wieś Granica - Kampinoski Park Narodowy
Wieś Granica powstała około 1795 r. jako tzw. budy, lecz jej właściwa historia zaczęta się dopiero po wybudowaniu w latach międzywojennych zespołu drewnianych budynków nadleśnictwa Kampinos, utrzymanych w stylu tzw. architektury narodowej czerpiącej zarówno ze szlacheckiego baroku, jak i ze stylu zakopiańskiego. Budynki ze względu na swoją urodę wielokrotnie służyły filmowcom jako naturalna dekoracja. Między innymi w tym miejscu, Krzysztof Zanussi zrealizował jeden ze swoich filmów pt.: Struktura kryształu
Puszczański Park Etnograficzny - Granica
To tu w sąsiedztwie puszczańskiej wsi Granica znajduje się obszar ochrony ścisłej Granica, który jest najstarszym rezerwatem puszczańskim utworzonym w 1936 roku. To także tu powstał Puszczański Park Etnograficzny składający się trzech zagród, od ostatnich właścicieli budynków mieszkalnych nazwane zagrodami Widymajera, Wiejckiej i Połcia.
Dwie pierwsze tworzę zespól zagród sektora rolniczego i znajdują się przy Alei Trzeciego Tysiąclecia. Trzecia zagroda umiejscowiona jest oddzielnie - w połowie drogi - między parkingiem a zabudowaniami nadleśnictwa i funkcjonuje pod nazwą Chata Kampinoska.
Zagroda Widymajera, pierwsze z zespołu zagród prezentuje gospodarstwo zamożnego chłopa, typowe dla terenu Równiny Łowicko-Błońskiej.
Stanowi ją pięć obiektów: budynek mieszkalny usytuowany frontom do drogi przeniesiony ze wsi Szymanówek k. Leszna, wybudowany na przełomie XIX I XX-wieku, kryty gontem; stodoła drewniana przeniesiona ze wsi Juliopol (gmina Młodzieszyn) usytuowana szczytem do drogi, wybudowana w okresie międzywojennym; drewniany spichlerz zrekonstruowany w oparciu o obiekt z ok. 1910 r. ze wsi Maszna; drewutnia z wozownią zrekonstruowana na podstawie obiektu istniejącego we wsi Maszna oraz obora drewniana przeniesiona z Maszny, datowana na 1903 rok.
Zagroda Wiejckiej, druga z zespołu zagród, jest przykładem średniozamożnego gospodarstwa. Na zagrodę składa się pięć obiektów: budynek mieszkalny zlokalizowany pierwotnie we wsi Kampinos, w dzielnicy zwanej Bugajem, ciągnącej się wzdłuż obecnej ul. Niepodległości, usytuowany frontem do drogi, kryty strzechą obora przeniesiona ze wsi Kampinos (z Bugaju) ustawiona szczytem do drogi; stodoła przeniesiona ze wsi Kampinos (z Bugaju) z lat międzywojennych, usytuowana frontem do drogi; spichlerz drewniany wybudowany ok. 1880 r. w Kownacicy (powiat garwoliński), a w 1938 r. przeniesiony do Błonia oraz zrekonstruowana szopa (drewutnia).
Zagroda Połcia - Chata Kampinoska - to trzecia z zagród, którą umiejscowiono oddzielnie. Zabudowania zagrody stanowią: dom mieszkalny i obora.
Dom mieszkalny. przeniesiono na teren skansenu w 1985 r. ze wsi Granica. Został wybudowany w 1911 roku z wykorzystaniem budulca stuletniej większej chałupy.
Architektura chaty jest typowa dla puszczańskich wsi przedwojennego okresu. Jest to dom trzyizbowy, ale bez sieni. Wszystkie izby w domu pełniły rolę mieszkalno-kuchennych.
Spośród pozostałych obiektów skansenu, zagroda wyróżnia się bielonym z zewnątrz zrębem.
Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA GPS: 52°17′16″N 20°26′54″E
Pamiętacie zapewne, że postanowiłem zaliczyć Koronę Polski. To taki dużo mniejszy brat Korony Gór Polski. Jest to projekt który zakłada zdobycie wszystkich najwyższych wzniesień każdego z województw w Polsce. Dziś czas na województwo zachodniopomorskie i jego najwyższy szczyt - Górę Krajoznawców.
Góra Krajoznawców, pomimo, iż ma jedynie 245 m n. p. m., sprawia najwięcej problemów spośród całej szesnastki. Nie prowadzi tu żaden szlak na nawet ubita ścieżka. Aby zdobyć szczyt często musisz, iść na azymut. Bez chociaż minimalnej orientacji w terenie, możesz błądzić tu godzinami.
Najwyższe wzniesienie województwa zachodniopomorskiego położone jest niedaleko Białego Boru. Pomiędzy Błogowem, Bagniewkiem, Kosobudami i Kołtkami. Parkuje samochód nieopodal Kosobud, wcześniej napotykając tubylca i zostawiając auto tuż przy jego posesji.
Postanawiam, iść wzdłuż linii wysokiego napięcia i taki wariant drogo by zdobyć Górę Krajoznawców wydaje się najprostszą opcją. Po chwili, jednak, z uwagi, iż tego dnia zabieram dwa małe maltańczyki na spacer, postanawiam zmienić wariant, i z uwagi na filigranowe ale jakże dzielne psy, Górę Krajoznawców postanawiam jednak zdobyć bardziej wydeptanymi ścieżkami. O wydeptanych ścieżkach, też możecie tu zapomnieć. Jak sami możecie zobaczyć na filmie, w lipcu tych wydeptanych ścieżek prawie nie widać spod bujnej roślinności. Jednak uparcie wybieram opcję stałego nawigowania i wybierania jak najlepszych ścieżek dla tych małych łapek.
Na szczycie Góry Krajoznawców ktoś umieścił niewielką tabliczkę. Gdyby nie ona, pewnie nie miałbym świadomości, iż to właśnie tu. To całkiem zapomniane miejsce, odwiedzane jedynie przez takich fanatyków jak ja ... a skoro to czytasz, to i może przez takich fanatyków jak Ty.
Kabat to kolejna wioska duchów którą odwiedzam. Wcześniej odwiedziłem już Włęcz, Sakosońki Most i Łążyn. Jednakże to nieistniejąca już dziś wieś Kabat, jest jedną z najbardziej intersujących. Dlaczego? Między innymi dlatego, że podczas II Wojny Światowej testowano tu nową broń rakietową produkowaną w pobliskich zakładach D.A.G. Bromberg.
Geneza wsi Kabat wiąże się z osadnictwem olęderskim na obszarze Puszczy Bydgoskiej XVII i XVIII. Wieś powstała w latach 40. XVIII wieku i należała do uposażenia niegrodowego starostwa soleckiego (Solec Kujawski). Osadnicy podobnie, jak w sąsiednich miejscowościach: Trzciance, Rudach, Chrośnie czy Wypaleniskach przystąpili tu do karczowania lasów oraz osuszania bagien. Kolonie osadnicze tego typu powstawały w Puszczy Bydgoskiej z reguły przy niewielkich mokradłach, czy podmokłych łąkach, które mogły stanowić bazę dla hodowli zwierząt np. owiec. Tak też było w ze wsią Kabat. Rozlokowana została ona na polanie, gdzie znajdowały się niewielkie obniżenia wypełnione glebą organiczną. Od zachodu wieś Kabat sąsiadowała z dużym kompleksem wydm śródlądowych, wśród których znajdowała się najwyższe wzniesienie Puszczy Bydgoskiej – Szwedzka Góra (116 m n.p.m.), o której wcześniej również pisałem.
Domostwa we wsi Kabat rozlokowane były zarówno na polanie w pobliżu Szwedzkiej Góry, jak również bliżej Solca Kujawskiego i Przyłubia. Kabat leżał przy leśnych traktach wiodących z Bydgoszczy do Gniewkowa oraz z Solca do Osieka Wielkiego i Rojewa.
Przed 1800 r. w leśnej osadzie Trzcianka (niem. Seebruch), należącej administracyjnie do Kabatu, założono wypalarnię wapna. Jako surowiec używano drewna, później z gorszym skutkiem usiłowano stosować torf. Wapno było poszukiwanym produktem potrzebnym przy wznoszeniu budowli hydrotechnicznych Kanału Bydgoskiego i innych budynków na terenie Bydgoszczy.
W XIX wieku wieś rozrosła się wskutek napływu kolonistów niemieckich. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Kabat (niem. Kabott) mieszkało 137 osób (wszyscy ewangelicy) w 21 domach.
Kolejny spis z 1860 r. podaje, że we wsi mieszkało 214 osób (wszyscy ewangelicy) w 28 domach i szkoła ludowa. Przed wybuchem II wojny światowej we wsi mieszkało 217 ewangelików oraz jeden katolik.
Wysiedlenie wsi Kabat - Powstanie Poligonu Rakietowego
W 1940 r. w związku z budową pod Łęgnowem wielkiej fabryki materiałów wybuchowych DAG Fabrik Bromberg władze niemieckie zdecydowały o utworzeniu poligonu doświadczalnego na polanie zajmowanej przez wieś Kabat. W celu utworzenia poligonu, który służył później do prób rakietowych wielolufowymi wyrzutniami Nebelwerfer, w 1941 roku mieszkańców wsi wysiedlono, a obszar przygotowano do funkcji militarnych, wznosząc m.in. żelbetową wieżę obserwacyjną z lukami obserwacyjnymi chroniącymi przed odłamkami.
Na poligonie Niemcy planowali wybudować dwie betonowe wieże służące do obserwacji ćwiczeń na poligonie, ale ukończyli tylko jedną.
Wieża ma charakterystyczny kształt i znajduje się na niewielkim wzniesieniu. To dwupiętrowy budynek z lukami obserwacyjnymi chroniącymi przed odłamkami i dodatkowo zabezpieczonymi stalowymi płytami. Do środka prowadziły stalowe drzwi, których pozostałość po zawiasach zachowały się do dnia dzisiejszego. Na piętro wchodziło się po metalowej drabinie.
W pracach przygotowawczych dla poligonu doświadczalnego, który funkcjonalnie powiązany był z DAG, uczestniczyli m.in. członkowie Reichsarbeitsdienst tzw. RAD-owcy. Pracowali oni m.in. przy wycince lasu który wcześniej wykupiony został od Lasów Państwowych.
Powstanie i funkcjonowanie poligonu lotniczego
Po 1945 r. teren dawnej wsi kabat przejęło Wojsko Polskie i urządziło tu poligon lotniczy. Teren otoczono szerokim pasem przeciwpożarowym. W lesie stała wieża kontroli lotów, a na ziemi do dziś odnaleźć można wyorane sylwetki samolotów tzw. cele sylwetkowe, służące jako cel do nalotów lotniczych.
Za cel strzelań służyła również opisana powyżej betonowa wieża, która z jednej strony jest praktycznie zburzona do połowy, natomiast z drugiej strony jest ostrzelana. Świadkowie widzieli zawieszone w powietrzu śmigłowce MI-24, które z broni pokładowej prowadziły ostrzał wieży. Na poligonie nadal można znaleźć betonowe ćwiczebne bomby lotnicze, które zrzucane były z nadlatujących samolotów na wyznaczone cele sylwetkowe samolotów.
Poligon ten funkcjonował do lat 90. XX wieku kiedy to na jego części wybudowano Radiowe Centrum Nadawcze Solec Kujawski.
Radiowe Centrum Nadawcze Solec Kujawski
Na polanie będącej od 1994 r. własnością Lasów Państwowych 4 września 1999 r. uruchomiono Radiowe Centrum Nadawcze. Nad brzegiem naturalnego zbiornika wodnego wznoszą się dwa maszty: 289 i 330 m, którymi na cały kraj i zagranicę emitowany jest Program I Polskiego Radia. Jest to stacja nadawcza fal długich o częstotliwości 225 kHz. Waga obu masztów to 304 tony. Centrum zostało uroczyście uruchomione 4 września 1999 roku. Czas wejścia na szczyt masztu wysportowanej osobie zajmuje jedną godzinę.
W pobliżu można odpocząć na urządzonym parkingu. Znaczna część polany oddanej pod użytek RCN, to rozległe wrzosowiska i zagajniki z wieloma gatunkami roślin porastającymi wydmy. W pobliżu znajduje się płytki, ale rozległy dół, który według miejscowej tradycji, jest śladem po eksplozji pocisku rakietowego.
Cmentarz Ewangelicki Kabat
Obecnie, po niegdyś istniejącej tu wsi Kabat, został tylko cmentarz oraz park z gruszami. Cmentarz Ewangelicki Kabat położony jest ok. 400 m. na zachód od siedziby Radiowego Centrum Nadawczego (RCN). Najłatwiej odmierzyć 170 m. od bramy RCN wzdłuż jedynej drogi do niego prowadzącej. W ten sposób docieramy do niewielkiego zagajnika po lewej i po prawej stronie drogi. Następnie udajemy się w lewo (na zachód) ok. 260 m. w stronę niewielkiego wzniesienia, na którym powinien być widoczny krzyż.
Miejsce to oznaczyłem pinezką na mojej mapie, więc nie powinniście mieć problemu by cmentarz znaleźć.
Najstarszy znaleziony tu pochówek pochodził z 1886 r. Na miejscy znaleźć można kilka postumentów i obmurowaną mogiłę. Na kilku z prosumentów do dziś odczytać można:
- Hier ruht meine geliebte Tochter Martha Guse geb. 3. Febr. 1875 gest. 10. Decbr. 1886
- Wir freuen uns Euch zu erziehen und sahen euch so schnell ...
- Auguste Pittelkau geb. d. 6. August 188? gest. d. 14. November 1894
Być może z uwagi na wykorzystywanie terenu jako poligon, pozostałe nagrobki cmentarza Ewangelickiego Kabat, zostały zniszczone podczas ostrzału. Dopiero, jak mniemam, przy okazji budowy radiowego centrum nadawczego, dokonano upamiętnienia cmentarza i zamontowano krzyż z okolicznościową tabliczką.
Księga strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Dittmann, Gerth, Hammermeister, Holz, Hoppe, Kaddatz, Klawonn, Kruger, Kuckuck, Ludtke, Petrich, Pinz, Prochnau, Schreiber, Schulz, Teßner, Wendland, Zahn, Zühlke
Księga adresowa z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Dyba (karczma), Herman Böse (nauczyciel), Richard Schmelzers (nauczyciel - 1922-1925).
