Hańcza jest najgłębszym jeziorem nie tylko w Polsce, ale i w części środkowej Niżu Europejskiego. Jest też jednym z większych jezior na terenie Suwalszczyzny. W punkcie kulminacyjnym Hańcza ma 108 m. Średnia głębokość Hańczy nie jest jednak tak imponująca, gdyż wynosi jedyne 38 m.
Jezioro znajduje się na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego i w całości objęte ochroną rezerwatową.
Jezioro Hańcza powstało z roztopu wód polodowcowych w głębokiej rynnie, stworzonej przez lodowiec. Przepływa przez nie rzeka Czarna Hańcza.
Hańcza jest akwenem oligotroficznym, z charakterem jeziora wysokogórskiego - czyste, przejrzyste, dobrze natlenione wody o skąpych osadach organicznych oraz niewielkiej żyzności. Żyją tu reliktowe gatunki fauny, jak głowacz pręgopłetwy, sieja, sielawa, stynka i kilka gatunków skorupiaków skandynawsko-bałtyckich. Intodukowano także w nim troć jeziorową.
Brzegi Hańczy są dość strome, wyścielone u podnóża kamieniami tworzącymi tzw. kamienne plaże. Linię brzegową zajmuje litoral kamienisty typowy dla jezior wysokogórskich, który na nizinach występuje tylko na jeziorze Hańcza.
Jezioro porośnięte jest borem świerkowym od wschodu i polami oraz pastwiskami od zachodu. Posiada kilka malowniczych zatoczek.
Nazwa jeziora swoje korzenie ma w martwym języku jaćwińskim. Podobne słowo występuje za to w języku litewskim (antis – kaczka).
Hańcza została wpisana na listę Projekt Aqua UNESCO, a przez wzgląd na pionowe, podwodne ściany jest atrakcyjne do nurkowania.
Zobacz inne miejsca które warto odwiedzić - MAPA