Podczas mojej podróży po niemieckiej wyspie Rugia, odwiedziłem wiele interesujących miejsc. Jednak z powodu prowadzonych prac remontowych oraz trudności w dostępie, nie udało mi się zobaczyć kompleksu Prora. Dziś chciałbym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami na ten temat na moim blogu.
Prora to ogromny kompleks wypoczynkowy znajdujący się na niemieckiej wyspie Rugia. Ten obiekt o długości 4,5 km został zbudowany w okresie III Rzeszy, aby gościć niemieckie rodziny, które pragnęły spędzić czas nad Bałtykiem. Mimo że projekt ten nie został zrealizowany za czasów Hitlera, obecnie po latach zaniedbań Prora wróciła do swojej pierwotnej funkcji.
Budynek Prora reprezentuje modernistyczną architekturę lat 30. XX wieku. W okresie III Rzeszy miał służyć jako ośrodek wypoczynkowy dla mieszkańców tego okresu. Mimo że nie został on oddany do użytku w tamtych czasach, obecnie przeszedł on gruntowną modernizację i stał się popularnym miejscem dla wczasowiczów.
Ośrodek wypoczynkowy Prora oferuje komfortowe pokoje hotelowe i luksusowe apartamenty z basenami. To zupełnie inna jakość niż te skromne kwatery z lat 30., gdzie brakowało prywatnych łazienek. Obiekt został otwarty w XXI wieku, niemal sto lat po jego początkowym wzniesieniu. Malownicza lokalizacja nad spokojną zatoką, przy piaszczystej plaży, sprawia, że jest to miejsce idealne na relaks.
Architektura Prory jest przykładem modernizmu z tamtych lat. Składa się z ośmiu identycznych bloków z regularnym układem wysokich okien, które podczas remontu otrzymały jednolitą, białą elewację.
Najbardziej imponujący jest jednak rozmiar tego miejsca. Kompleks rozciąga się na ponad cztery i pół kilometra. Obecnie większa część budynku przeszła już modernizację, a tylko niewielka część pozostaje w ruinie. Poszczególne segmenty zostały przekształcone w hotele i ekskluzywne apartamenty. To głównie starsze pokolenie Niemców korzysta z tego miejsca na wakacje lub zakupuje mieszkania, aby spędzać tam emeryturę.
Historia Prory jest związana z III Rzeszą i planami Hitlera na utworzenie największego ośrodka wczasowego w ówczesnych Niemczech, a być może na świecie. Ośrodek miał służyć urzędnikom i robotnikom nazistowskim do spędzania urlopów i uczestniczenia w propagandowych wydarzeniach. Projekt został stworzony przez architekta Clemsa Klotza i nadzorowany przez Alberta Speera, czołowego architekta III Rzeszy. Jednak wybuch II wojny światowej przerwał budowę kompleksu.
Po wojnie Prora służyła jako koszary dla wojska, a potem została sprzedana prywatnym inwestorom, którzy podjęli się jej remontu. Obecnie jest to luksusowy kurort, który zachwyca swoją historią i przepięknym otoczeniem.
Prora to nie tylko fascynujący zabytek architektury, ale także miejsce, które przypomina nam o okrutnych czasach historii. Dzięki staraniom inwestorów zostało ono odnowione i przekształcone w ekskluzywny ośrodek wypoczynkowy, który przyciąga turystów z całego świata. Jeśli kiedykolwiek będziecie mieli okazję odwiedzić Rugię, zdecydowanie warto zobaczyć to niezwykłe miejsce.
Prora - zapomniana historia nad Bałtykiem
Prora to dzielnica gminy Binz na Rugii, położona bezpośrednio nad brzegiem Bałtyku, w samym sercu Prorer Wiek. To miejsce wyrosło z planów budowy niemieskiego nadmorskiego kurortu KdF-Seebad Rügen, której realizacja rozpoczęła się w latach 1936-1939, ale nigdy nie została ukończona. Kompleks miał umożliwić jednoczesny wypoczynek dla 20 000 osób, zorganizowany przez stowarzyszenie "Kraft durch Freude" (KdF). Jednak wybuch II wojny światowej w 1939 roku uniemożliwił dokończenie budowy kurortu nad morzem. Po wojnie Prora stała się bazą wojskową Narodowej Armii Ludowej (NVA) w NRD, nierozerwalnie związaną z historią rozwoju Niemieckiej Republiki Demokratycznej, od ukrytego uzbrojenia od 1949 roku aż do Pokojowej Rewolucji w 1989 roku. Nazwa Prora pochodzi od Prora, lasistej grzbietowej wydmy na południowej części Schmale Heide.
Kolos z Prora to główny element kompleksu, składający się początkowo z ośmiu jednakowych bloków o długości 4,5 kilometra wzdłuż Prorer Wiek. Trzy bloki zostały zniszczone między 1945 a 1949 rokiem, pozostało pięć bloków o długości około 2,5 kilometra, które w okresie lat 50. były przebudowane i rozbudowane w kontekście "Zimnej Wojny", stając się "największym obiektem koszarowym w NRD". Przez czterdzieści lat obszar ten był wykorzystywany w celach wojskowych i stał się strefą zamkniętą. Po 1990 roku Bundeswehra zakończyła swoją obecność na tym terenie. Po początkowym cywilnym okresie wykorzystania, wiele dawnych koszar popadało w ruinę. Od 2004 roku poszczególne bloki są sprzedawane i przekształcane w kompleksy mieszkalne i hotelowe. Historia powojenna i NRD nie była początkowo ważnym elementem oficjalnej kultury pamięci po 1990 roku, ale od 2008 roku jest ona badana wraz z historią pierwotnie planowanego KdF-Seebad.
W roku 2013 na zachód od kompleksu Seebad otwarto Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego Rugii z wieżą widokową. Rosnące miejsce wypoczynku otrzymało oficjalny status "uznawanego przez państwo miejsca wypoczynku" 17 sierpnia 2018 roku i dąży do uzyskania miana "kąpieliska nadbałtyckiego".
Położenie Kompleksu Prora
Prora leży na wyspie Rugii, między miejscowościami Sassnitz a Binz, nad rozległym zatoką Prorer Wiek, na obszarze znanym jako Schmale Heide, oddzielającym mały zbiornik wodny Kleiner Jasmunder Bodden od Prorer Wiek i Morza Bałtyckiego. Wybrzeże Schmale Heide tworzy długi, płaski piaszczysty brzeg, sięgający od Binz do nowego portu w Sassnitz, w dzielnicy Neu Mukran. Obszar między budynkami a wybrzeżem jest porośnięty sosnami i niską roślinnością.
Architektura i koncepcja Kompleksu Prora
Zlecenie na budowę nadmorskiego kurortu zostało przyznane architektowi Clemensowi Klotzowi (1886–1969) po przetargu w lutym 1936 roku. Chociaż w przetargu uczestniczyło ogółem dziesięciu architektów, to Klotz, związany z ruchem modernistycznym, zaproponował projekt, który wyróżniał się pod względem funkcjonalności, efektywności i nowoczesności. Projekt Klotza zakładał budowę ośmiu równoległych bloków o długości 4,5 km, które były identyczne pod względem konstrukcji i wyposażenia, każdy z miejscami dla 2 000 gości. Każdy blok miał ściśle określoną funkcję, obejmującą m.in. hotele, sale konferencyjne, teatr, baseny, stołówki, kina i inne udogodnienia rekreacyjne. Bloki miały być połączone długimi, szerokimi korytarzami.
Architektura Prory była reprezentatywna dla tzw. "nowoczesnego stylu niemieckiego" (Neues Bauen), charakteryzującego się prostymi, funkcjonalnymi formami i wykorzystaniem betonu, stali i szkła. Pomimo swojego gigantycznego rozmiaru, budynek miał być przyjazny dla otoczenia, z dużą ilością naturalnego światła i przewiewnymi przestrzeniami.
Koncepcja Prory była integralną częścią szerszego programu "Kraft durch Freude" (KdF) lub "Siła przez Radość", który był częścią narodowosocjalistycznego planu propagandowego. KdF miała za zadanie dostarczać rozrywkę, wypoczynek i rekreację niemieckim robotnikom, promując jednocześnie ideologię nazistowską. Prora miała być miejscem, gdzie tysiące Niemców mogłyby wypoczywać i jednocześnie być poddawane indoktrynacji nazistowską ideologią.
Historia Komplesku Prora
Budowa Prory rozpoczęła się w 1936 roku i była prowadzona przez pracowników przymusowych, w tym więźniów obozów koncentracyjnych. Planowano, że kompleks będzie gotowy w 1940 roku, ale wybuch II wojny światowej w 1939 roku spowodował przerwanie prac budowlanych. W wyniku działań wojennych wiele budynków zostało uszkodzonych lub zniszczonych.
Po zakończeniu wojny Prora znalazła się na terenie NRD. Bloki były wykorzystywane przez Armię Narodową Ludową (NVA) jako koszary. W okresie Zimnej Wojny Prora stała się ważnym obiektem militarnym i pozostawała zamkniętym obszarem, niedostępnym dla cywilów.
Po upadku NRD i zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku Bundeswehra wycofała się z Prory, a kompleks stał się opuszczony. W latach 90. i 2000 roku wiele budynków popadło w ruinę, a teren Prory pozostawał niezagospodarowany.
Od lat 90. XX wieku rozpoczęto próby przekształcenia Prory w celu wykorzystania go na cele cywilne, takie jak mieszkania, hotele i centra kulturalne. W miarę jak poszczególne bloki były odnawiane i sprzedawane, kompleks zaczął powoli wracać do życia.
Dziedzictwo i turystyka - Kompleks Prora
Prora stanowi dziś interesujący element dziedzictwa kulturowego Niemiec. Choć jej historia jest związana z okresem nazistowskim i II wojną światową, to przyciąga ona turystów i badaczy zainteresowanych architekturą i historią. W niektórych blokach znajdują się muzea i wystawy poświęcone historii Prory i ideologii nazistowskiej.
W ostatnich latach Prora stała się również popularnym celem turystycznym na Rugii. Wiele budynków zostało odrestaurowanych i przekształconych w luksusowe hotele, apartamenty i centra rekreacyjne. Prora oferuje piękne widoki na Morze Bałtyckie i jest atrakcyjnym miejscem for osób pragnących spędzić wakacje nad brzegiem morza.
Warto jednak pamiętać, że historia Prory jest skomplikowana i związana z nazistowskim reżimem. Dla wielu osób miejsce to jest przede wszystkim symbolem okrucieństwa i przemocy nazistów. Dlatego też podczas zwiedzania Prory ważne jest zachowanie szacunku dla tych wydarzeń i ich ofiar.
Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA