Kiedy Batory wrócił do Polski po wojnie

30 kwietnia 1947 r. po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej przybył do Gdyni transatlantyk MS Batory. 11 lat wcześniej w porcie macierzystym na pokładzie statku załopotała polska bandera.

Zbudowany w 1936 roku we włoskiej stoczni Monfalcone, do wybuchu II wojny światowej pływał jako statek pasażersko - drobnicowy na trasie Gdynia - Kopenhaga - Nowy Jork – Halifax. Przebudowany i wyczarterowany przez Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe S.A. brytyjskiemu Ministry of Shipping , od grudnia 1939 r. pełnił służbę jako transportowiec wojska, a od sierpnia 1942 r., po modernizacji w stoczni Glasgow – jako transportowiec desantowy.

Do uzbrojenia Batorego należały m.in. działo 152 mm, 2 działa przeciwlotnicze 76 mm, 2 działa przeciwlotnicze 40 mm, 6 dział przeciwlotniczych 20 mm, 4 wyrzutnie niekierowanych przeciwlotniczych pocisków rakietowych (po 12 rakiet), a ponadto 12 kutrów desantowych typu LCP(R), 12 szturmowych kutrów desantowych typu LCP(S) oraz kuter desantowy typu LCM(3).

W 59 wojennych podróżach statek przewiózł ok. 120 tys. żołnierzy i cywilów. Pływał w konwojach po Morzu Śródziemnym, Czerwonym i Północnym, po wodach Afryki zachodniej, Oceanie Atlantyckim i Spokojnym. Jego pasażerami byli m.in. żołnierze 2 Korpusu Polskiego i Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, a także francuskie, amerykańskie i kanadyjskie oddziały desantowe. Do najcenniejszych ładunków przewożonych na pokładzie Batorego w okresie działań wojennych należały angielskie rezerwy złota, papiery wartościowe oraz 36 skrzyń z wawelskimi arrasami i innymi precjozami ewakuowanymi z Polski w 1940 r. do Kanady.

Po wojnie statek oddany w zarząd armatorowi Lamport & Holt Line Ltd miał swój niespełna roczny epizod pod brytyjską banderą. Przewoził brytyjskich żołnierzy z Bliskiego Wschodu.

Do Gdynia-Ameryka Linii Żeglugowych S.A. powrócił 2 kwietnia 1946. Jeszcze w tym samym miesiącu został skierowany do rekonwersji na statek pasażerski. Przebudowa w stoczni Mercantile Marine Engineering & Graving Docks Co. S.A. w Antwerpii przedłużyła się z czterech do dwunastu miesięcy. Powodem opóźnienia prac był groźny pożar, który wybuchł 26 lipca w radiokabinie statku. Niewiele brakowało, by ogień zniszczył całego Batorego. Szczęśliwie 5 kwietnia transatlantyk wyruszył z Antwerpii przez Southampton do Nowego Jorku. Do Gdyni dotarł 30 kwietnia.

W swojej morskiej karierze odbył 222 rejsy liniowe przewożąc ponad 270 tysięcy pasażerów. Po uwzględnieniu 75 rejsów wycieczkowych oraz operacji konwojowych w latach 1939-46 mógł poszczycić się 420 tys. pasażerów. Pływał do roku 1969. Ostatnią przystanią Batorego była stocznia złomowa Yau Wing Metal Junk w Hongkongu. Królewski żywot transatlantyk zakończył czerwcu 1971 r. 30.04.2014