Polowanie na Południki: Jak znaleźć niezwykłe skrzyżowanie współrzędnych w Nowym Smolnie

22 maj 2022

Polowanie na Południki: Jak znaleźć niezwykłe skrzyżowanie współrzędnych w Nowym Smolnie

W tym miejscu, w miejscowości Nowe Smolno (woj. Kujawsko-Pomorskie) - 500 metrów od szosy Brzoza - Łabiszyn, przecinają się: 18. południk długości geograficznej wschodniej (18°E) i 53. równoleżnik szerokości geograficznej północnej (53°N). Dziś przybliżę Wam projekt - Degree Confluence Project (DCP). Zapraszam na wycieczkę.

Obelisk w Nowym Smolnie oznaczający przecięcie 53. równoleżnika i 18. południka

Degree Confluence Project – polowanie na punkty

W 1996 roku w USA zrodził się pomysł, by zachęcić ludzi do odnajdywania i odwiedzania miejsc na kuli ziemskiej, w których przecinają się południki i równoleżniki o wartościach całkowitych. Degree Confluence Project (DCP) to międzynarodowy projekt internetowy, którego celem jest odwiedzenie i udokumentowanie wszystkich takich punktów na Ziemi. To swoisty prekursor geocachingu – zamiast szukać ukrytego pojemnika, celem jest dotarcie do precyzyjnego punktu na mapie, często w trudno dostępnym terenie, tylko po to, by tam być. W celu zlokalizowania punktów przecięcia uczestnicy projektu korzystają z odbiorników GPS.

Punkt przecięcia współrzędnych geograficznych w Nowym Smolnie

Prekursorem akcji jest Alex Jarrett, który wraz z Peterem Cline 20 lutego 1996 roku oznaczył pierwsze przecięcie (43°N 72°W). Rozwój projektu nastąpił dzięki upowszechnieniu się cywilnych odbiorników GPS oraz wyłączeniu sygnału zakłócającego (SA), co zwiększyło dokładność w zastosowaniach cywilnych z kilkudziesięciu do kilku metrów.

Łącznie na Ziemi znajdują się 64 442 takie przecięcia, z których 21 543 jest na lądzie, 38 409 na wodzie i 4 490 na arktycznej czapie polarnej.

Skrzyżowanie współrzędnych geograficznych Nowe Smolno

Na terytorium Polski znajduje się 40 punktów przecięcia (plus jeden na Morzu Bałtyckim). Punkt w Nowym Smolnie jest wyjątkowy, ponieważ jako pierwszy w kraju został na trwałe oznakowany w terenie. Został on ustalony 10 lutego 2001 roku przez Dariusza Stefana, a następnie z dokładnością do 5 cm wyznaczony przez geodetów z firmy Geoplan.

Ciekawostką jest fakt, iż czas słoneczny w tym miejscu jest o 12 minut przyspieszony w stosunku do urzędowego czasu środkowo-europejskiego. Oznacza to, że prawdziwe południe (górowanie Słońca) ma tu miejsce o godzinie 11:48 czasu wskazanego przez zegarek.

Rzeźba 'Kliny' Marka Pankanina w Nowym Smolnie

Obelisk i rzeźba - sztuka w sercu geografii

Na miejscu znajduje się obelisk wraz z rzeźbą, którego uroczyste odsłonięcie odbyło się 29 marca 2012 roku. Rzeźbę pn. "Kliny" zaprojektował i wykonał Marek Pankanin w ramach projektu "Pionowa droga rzeźby", który zakłada umieszczanie obiektów artystycznych wzdłuż linii 18. południka. Dwa potężne kamienie, zachowując swój naturalny charakter, dynamicznie się przenikają, symbolizując zderzenie i połączenie – tak jak przecinające się tu linie siatki kartograficznej.

Kamienny obelisk z tablicą informacyjną w punkcie przecięcia współrzędnych

Praktyczne wskazówki dla odkrywców:

  • Jak dotrzeć? Punkt znajduje się ok. 500 metrów od drogi Brzoza-Łabiszyn. Należy szukać polnej drogi prowadzącej w głąb pola. Miejsce jest widoczne z daleka.
  • Co zabrać? Oczywiście smartfon z GPS, aby na własne oczy zobaczyć "okrągłe" współrzędne!
  • Kiedy jechać? Miejsce jest dostępne przez cały rok, ale najłatwiej dotrzeć, gdy pola nie są grząskie po deszczu lub pokryte wysokim śniegiem.

Odległość stąd do:

  • Bieguna Północnego - 4127 km
  • Bieguna Południowego - 15876 km
  • Równika - 5874 km
  • Południka 0° - 1205 km
Szlaki piesze - Nowa Wieś Wielka

Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA

GPS: 53°00'00.0"N 18°00'00.0"E

Aktualizacja: 25.08.2025